Semt pazarları, ekonomik büyüklükleri, satışa sunulan ürün çeşitliliği ve her geçen gün artan tüketici ilgisi bakımından, günlük hayatımızın ve ticari hayatın ayrılmaz birer parçası haline gelmişlerdir. Geçtiğimiz yıllarda öncelikle gıda ürünleri satın almak üzere gittiğimiz semt pazarları, bugün itibariyle birçok ürün ihtiyacımızı karşılar hale gelmişlerdir. Ayrıca, yerel yönetimler ya da meslek odaları tarafından inşa edilen yeni semt pazarları ile hem satıcılara hem de tüketicilere daha modern yerleşik alışveriş ortamları sağlanmaktadır.
Geçtiğimiz günlerde yazılı ve görsel medyada yer alan “Semt pazarlarında kredi kartlı satış dönemi” başlıklı haber ve yorumlarda “Ekonomik sıkıntılar” “Müşteri talebi” veya “Satışı artırma yöntemi” şeklindeki gerekçelerle, semt pazarlarında kredi kartlı satış döneminin başladığı vurgulanmıştır.
Tüketiciler açısından belgeli alışveriş yapmak, güvenli ürün satın almak, modern ortamlarda alışveriş yapmak ve alışveriş sonrası ayıplı bir mal ile karşılaşılması halinde (Maddi zararlarını gidermek açısından) yasal bir muhatap (Satıcı) bulmak önem taşımaktadır. Semt pazarlarında faaliyet gösteren satıcıların meslek odası ve vergi dairesi kayıtları bulunmasına rağmen, belge düzeni açısından tüketicilere güvence sağladıklarını söylemek oldukça güçtür. Semt pazarlarında kredi kartıyla alışveriş yapılması ve satıcıların pos cihazı kullanması, tüketicilere belgeli alışveriş yapma imkânı sağlayacağından, tüketicilerin yasal haklarını korumak açısından çok olumlu bir adım olmaktadır.
Semt pazarlarında satın aldığımız ürünlerin “Ayıplı mal” olması halinde, alışverişi kimden yaptığımızı belgeleyen yasal belgelere (perakende satış fişi ya da fatura) sahip olmamız halinde, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri kapsamında yasal yollara başvurmamız mümkün bulunmaktadır.
Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre Ocak/2022 dönemi itibariyle ülkemizde toplam 86 milyondan fazla kredi kartı, toplam 150 milyondan fazla banka kartı bulunmaktadır. Her birimiz cebimizde, cüzdanımızda birden fazla kredi kartı taşıyor vaziyetteyiz. İnternetten alışverişler başta olmak üzere, kredi kartı kullanımı her geçen gün artış göstermektedir. Kredi veya banka kartları günümüzün çağdaş ödeme araçlarından olup, bilinçli ve doğru kullanılması halinde kayıtlı ekonomi açısından önemli yararlar sağlamaktadır.
Ekonomik büyüklükleri, satışa sunulan ürün çeşitliliği ve her geçen gün artan tüketici ilgisi bakımından “Yerleşik açık ticari alanlar” hüviyeti kazanan semt pazarlarında kredi kartı kullanımın yaygınlaştırılması ve teşvik edilmesi, tüketicilerin yasal haklarını korumak ve kayıtlı ekonomi açısından çok yararlı olacaktır. Bu açıdan, büyükşehirlerde kurulan semt pazarlarından başlamak üzere, semt pazarı esnafının satışlarında pos cihazı kullanımını teşvik edecek (Belki de zorunlu kılacak) düzenlemelere ihtiyaç bulunmaktadır. Bu nedenle, pazarcıların meslek odaları öncülüğünde, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve Türkiye Bankalar Birliği işbirliğinde adımlar atılması yararlı olacaktır. Saygılarımla. 21.04.2022
Levent Küçük
Genel Başkan
Tüketiciler Derneği (TÜDER)