Günlük hayatta, internet sitelerinde satışa sundukları mallar ile ilgili gerçeğe aykırı bilgiler paylaşan, olmayan malları varmış gibi ilan eden, bu yolla tüketicileri aldatan, kötü niyetli kişi veya firmalar ile karşılaşıyoruz.
Özellikle emlak ve otomotiv satışlarında, internet sitelerine cazip ilanlar koyan, satışa sunulan konut veya arabaların özelliklerini ve fiyatlarını gerçeğinden veya piyasa fiyatından çok farklı göstererek cazip kılan, önden kapora isteyen, sonra ortadan kaybolan, böylece tüketicileri mağdur eden kişi ve firmalar bulunmaktadır.
KAPORA DOLANDIRICILIĞI…
Kamuda müdür pozisyonunda görev yapan bir arkadaşımız, bildiğimiz internet sitelerinin birinde bulduğu, sahibinden satılık, modeli, kilometresi ve fiyatı çok cazip bir otomobil ile ilgili istenen kaporayı, bizlerin uyarması ve araştırması sonrası göndermeyerek, dolandırılmaktan ve mağdur olmaktan son anda kurtulmuştu. Yaptığımız araştırmada, bir oto kiralama firmasına ait otomobili, kendi otomobili gibi cazip fiyatla ilan eden dolandırıcı, ne kadar toplarsam kardır anlayışıyla, önden kapora toplayıp, sonra ortadan kaybolmaktadır.
Görev yaptığım üniversitede görevli bir kadıncağız, piyasa fiyatının çok altında ilan edilen bir konut satışı ile ilgili yüksek tutarlı kapora verdiğini, banka kredi işlemlerinin hemen başlayacağı söylenmesine rağmen, banka kredi işlemleri uzayınca şüphelenip firmaya gittiğinde, firmanın tabelasının değiştiğini görüp, ne yapmalarını gerektiğini sorunca, elinizde sözleşme ya da kapora ödemesine ilişkin belge var mı diye sorup, hemen savcılığa gitmesini önermiştim.
Oltalama denilen bu dolandırıcılık yönteminde, gerçeğe aykırı cazip ilanlarla vatandaşların ilgisi çekilmekte, çok talep var, önden hemen kapora gönderin, sadece size satayım denilerek, tabir yerinde ise oltaya takılanlar dolandırılmaktadır.
TÜKETİCİLER, VATANDAŞLAR NELERE DİKKAT ETMELİDİR?
-İnternet siteleri üzerinden verilen her ilana inanmamak, cazip fiyat ilanlarına kapılmamak gerekir,
-Satışa sunulan malları yerinde görmeden, özelliklerini öğrenmeden, sözleşme yapmadan asla kaparo verilmemelidir,
-Yapılan ön ödeme karşılığı mutlaka geçerli bir belge alınmalıdır,
-İnternet üzerinden yapılan satışlarda güvenilir, kurumsal firmalar tercih edilmelidir,
-Herhangi bir mağduriyet yaşanması halinde, hemen savcılığa müracaat edilerek, ilana aracılık eden internet siteleri ile ilgili olarak, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğüne şikâyette bulunulmalıdır,
-Maddi zararların tazmini için mutlaka Tüketici Hakem Heyetlerine veya Tüketici Mahkemelerine müracaat edilmelidir.
Sonuç Olarak,
Dolandırıcılar, her geçen gün geliştirdikleri yeni yöntemler ile vatandaşları mağdur etmeye devam etmektedir. Çeşitli uyarı ve bilgilendirmelere rağmen, zaman zaman hepimiz dolandırıcıların ağına düşüp, mağduriyetler yaşayabiliyoruz. Yasal açıdan savcılıklara müracaat edilip, olayların ceza hukuku açısından araştırması yapılıyor olsa da, maddi zararların tazmini açısından çoğu zaman (Dolandırıcılara ulaşılamadığından veya geri tahsil imkanı bulunmadığından) bir sonuç alınamamaktadır. Bu açıdan, vatandaşların dikkat ve özeni kadar, kamunun da internet üzerinden satış yapanları, satışa aracılık edenleri sürekli denetlemesi gerekmektedir.
Ayrıca, birden fazla kişinin satış ilanı verebildiği sitelerde, bu satış ilanlarına aracılık eden siteler, tüketicilerin maddi zararlarının karşılanmasında, müteselsil sorumlu olmalıdır.
Saygılarımla.
Levent KÜÇÜK